Najczęściej zadawane pytania

NIE. Rejestracja odbywa się telefonicznie bądź przy okienku na ustalony termin.

Godzina która została Pani/Panu podana jest godziną według której wejdzie Pan/Pani do gabinetu.

W przypadku gdy pacjent ma dokumentację medyczną , dostaje godzinę przybycia wcześniejszą ze względu na konieczność podejścia do gabinetu anamnezy celem zeskanowania posiadanej dokumentacji medycznej.

Na pierwszej wizycie nie.

Lekarz onkolog zbada zmianę dermatoskopem i ustala termin usunięcia.

Narodowy fundusz zdrowia podaje godzinę z systemu, nie widzi przy tym godzin zleconych badań, w przypadku gdy zlecone zostały na wizycie badania, pacjent dostaje godzinę badania na którą powinien się zgłosić.

Pacjent trafia do poradni onkologicznej w momencie gdy jest podejrzenie nowotworowe , które poparte jest badaniem bądź konsultacja z lekarzem specjalistą lub lekarzem pierwszego kontaktu

Poradnia chirurgii onkologiczna VIII-1540

Poradnia genetyczna VIII – 1212

Poradnia paliatywna VIII – 1180

Poradnia stomijna VIII – 9000

Nie

Na MMG nie potrzebne jest skierowanie , pacjentki w wieku 45-74 lat mogą wykonać badanie ,,z marszu” od poniedziałku do piątku w godzinach 8⁰⁰ – 14⁰⁰ w każdy wtorek do godziny 17^00.

Pozostałe pacjentki mogą wykonać badanie MMG po wcześniejszym zarejestrowaniu się do poradni chorób piersi.

Przygotowując się do kilkudniowego pobytu w oddziale szpitalnym pacjent powinien zapakować i zabrać ze sobą:

• wszystkie leki, jakie przyjmuje przewlekle z powodu wszelkich chorób (nie tylko nowotworu). Najlepiej, aby leki były w oryginalnych opakowaniach. Do leków powinna być dołączona informacja o tym, jak są one stosowane, nawet wówczas kiedy pacjent doskonale te informacje pamięta. Mogą bowiem zaistnieć okoliczności (zdenerwowanie, stres, utrata przytomności) uniemożliwiające podanie tych informacji lekarzowi.
• okulary, aparat słuchowy (jeśli używa)
• przedmioty higieny osobistej – pasta do zębów, szczoteczka do zębów, mydło, piżama, ręcznik, obuwie zamienne (domowe) z nieślizgającą się podeszwą
• całą dokumentację medyczną (karty informacyjne, wyniki badań, w tym oznaczenie grupy krwi, jeśli było wykonane w przeszłości)

W Centrum Onkologii nie praktykujemy obecności członków rodziny przy pacjencie, który tuż po zabiegu trafia z reguły na 1 dobę na salę pooperacyjną. Na tej sali jest stanowisko 24 godzinnego nadzoru pielęgniarskiego i pacjenci po operacji są pod stałą obserwacją. W następnych dobach po zabiegu podczas pobytu pacjenta na oddziale szpitalnym należy zamiar 24 godzinnej obecności członka rodziny przy pacjencie zgłosić ordynatorowi lub pielęgniarce oddziałowej. Zapewniamy na oddziale tylko warunki typowe dla osób odwiedzających.

Nie da się, na podstawie badania krwi z całą pewnością wykryć nowotworu ani ocenić ryzyka zachorowania z dwoma w zasadzie wyjątkami.

Pierwszy to rak piersi: znane są mutacje w obrębie pewnych genów predysponujące do zachorowania na raka tego gruczołu (i kilka innych).

Drugim nowotworem do którego predyspozycje można wykryć to rak jelita grubego. Prawdopodobnie inne nowotwory mogą być również w jakimś stopniu zależne od mutacji w innych genach, ale nie wiadomo jeszcze ani które to są geny, ani jakie mutacje.

Oddzielną sprawą jest rodzinne występowanie nowotworów, które z jednej strony mogą być zależne od mutacji, ale z drugiej strony od czynników środowiskowych (np. nawyki żywieniowe, używki). Jako podejrzane o możliwość rodzinnego występowania uznaje się te, w których do zachorowania dochodzi przed 50. rokiem życia.

Aby sprawę rozstrzygnąć proponuję zwrócić się do Poradni Genetyki Onkologicznej, gdzie po zebraniu wywiadu o zachorowaniach w rodzinie zostaną ustalone wskazania do dalszych badań, a w wypadku stwierdzenia podwyższonego ryzyka zachorowania, również zostanie przygotowany plan badań profilaktycznych.

Istnieje taka możliwość, jeśli pacjent zamieszkuje na terenie Opola, ew. w jego rejonie do 20 km. Wówczas po uzyskaniu skierowania do Hospicjum Domowego CARITAS wystawionego przez lekarza POZ lub w poradni onkologicznej należy zarejestrować telefonicznie pacjenta do:

Poradni Opieki Paliatywnej CARITAS – ul. Chabrów 74 w Opolu. Tel. 77/455 33 16 w poniedziałki 13:00 – 14:00, wtorek – piątek 12:30 – 14:30. Stały kontakt telefoniczny we wszystkie dni tygodnia od 8:00 do 20:00 – nr kom. 600 47 84 42. Pod tym numerem można uzyskać wszelkie informacje dotyczące możliwości objęcia pacjenta w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej opieką domową.

Poradnia Medycyny Paliatywnej – rejestracja telefoniczna – 77/441 36 66, która mieści się przy ul. Mickiewicza 2-4 w Opolu i tam uzyskać podobne informacje dotyczące domowej opieki paliatywnej świadczonej przez Zespół Domowej Opieki Hospicyjnej. Wymagane jest również skierowanie do Zespołu DOH.

W przypadku zamieszkiwania w innych rejonach województwa opolskiego wszelkie informacje dotyczące możliwości opieki domowej, uzyskać można w przychodni rejonowej POZ.

Choroba nowotworowa może wystąpić w różnym wieku i dotyczyć różnych narządów i tkanek ludzkiego organizmu. Nie zawsze jesteśmy w stanie wykryć nowotwór złośliwy w jego początkowym stadium, które daje największą szansę na całkowite wyleczenie. Istnieje jednak kilka badań przesiewowych, których wykonanie w określonym przedziale wiekowym pozwala na wczesne rozpoznanie. Jakie to badania i w jakim wieku należy je wykonać?

1. 1. 1. Kolonoskopia
         Kolonoskopia to badanie endoskopowe jelita grubego. Pozwala uwidocznić dokładnie błonę śluzową okrężnicy i odbytnicy, a co za tym idzie jej ocenę pod kątem występowania polipów (na podłożu których najczęściej pojawiają się zmiany nowotworowe) lub też – w skrajnych przypadkach – guza. Podczas badania można wykonać polipektomię uwidocznionych polipów, co znacznie zmniejsza prawdopodobieństwa zezłośliwienia, a także pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Przynajmniej raz takie badanie powinna mieć wykonane każda osoba w wieku między 50 a 65 r.ż.
      2. Mammografia
         Mammografia to badanie obrazowe piersi. Wykonuje się je z użyciem promieniowania rentgenowskiego. Pozwala ono na wykrycie bardzo małych zmian, które mogą być jeszcze niewyczuwalne palpacyjnie i jest obecnie uważane za najczulszą metodę wykrywania raka piersi w jego wczesnym stadium. Każda kobieta między 50 a 69 r.ż. powinna mieć wykonywaną mammografię co 2 lata. UWAGA! Wykonując regularnie mammografię nie należy zapominać o samobadaniu piersi!
      3. Cytologia
         Cytologia jest badaniem komórek pobranych szczoteczką z tarczy i kanału szyjki macicy, które ogląda się pod mikroskopem w calu oceny ich prawidłowości. Badanie to pozwala na wczesne wykrycie raka szyjki macicy, który w tym stadium pozwala na całkowite wyleczenie. Bezpłatne badanie cytologiczne powinna wykonać każda kobieta w wieku 25-59 lat, która w ciągu ostatnich 3 lat nie miała wykonywanej cytologii. W ramach profilaktyki pierwotnej warto wykonać szczepienie przeciwko zakażeniu wirusem HPV, który odpowiada za większość raków szyjki macicy.

Osoby będące w trakcie leczenia onkologicznego nie muszą rezygnować z wysiłku fizycznego. Aktywność fizyczna jest wręcz pożądana. Stopień i rodzaj wysiłku fizycznego w trakcie terapii, musi być dostosowany do stanu zdrowia i skonsultowany z lekarzem prowadzącym. Ćwiczenia, powinny cechować się niewielką intensywnością, aby nie zaburzać rytmu życia chorej osoby. Szczególnie zalecane są takie czynności jak spacer, marsz, nordic walking, truchtowy bieg, jazda na rowerze oraz pływanie i ćwiczenie rozciągająca (joga, pilates).

Radioterapia jest metodą leczenia chorób nowotworowych, która w zależności od rozpoznania i zaawansowania będzie metodą leczenia radykalnego, uzupełniającego bądź paliatywnego. Polega ona na wykorzystaniu promieniowania jonizującego do niszczenia komórek nowotworowych. Radioterapię dzielimy na 2 grupy: teleradioterapie czyli radioterapię, gdzie źródło promieniowania jest poza pacjentem oraz brachyterapię gdzie źródło promieniowania podaje się za pomocą aplikatorów/igieł bezpośrednio do tkanek bądź jam pacjenta.

Poszczególne etapy procesu planowania i realizacji radioterapii odbywają się w określonych miejscach i przy wykorzystaniu odpowiednich urządzeń:

• modelarnia – wykonanie unieruchomienia, tzw. maski, dobranie podpórek w pozycji terapeutycznej, wykonanie tatuaży,
• tomograf komputerowy – wykonanie tomografii celem wyznaczenia obszaru do radioterapii,
• system planowania leczenia (pracownia fizyki) – wykonanie planu napromieniań (dobranie odpowiednich wiązek promieniowania i dawek, liczba frakcji),
• symulator – sprawdzanie niektórych planów leczenia, zaznaczenie punktów i linii, które wyznaczają obszar do radioterapii,
• aparat terapeutyczny – przeprowadzenie napromieniania.

Przed rozpoczęciem leczenia określany jest obszar, który będzie napromieniany. Jego rozległość ustalana jest indywidualnie dla każdego chorego i zależy od obecności czynników, które są wskazaniami do radioterapii.

Następnie lekarz radioterapeuta wraz z fizykiem medycznym dobierają tak wielkość i kształt wiązek, aby leczenie było jak najbardziej skuteczne, przy jak najniższym ryzyku narażenia chorego na rozwój powikłań w zdrowych tkankach, znajdujących się w sąsiedztwie obszaru napromienianego.

Planowanie Radioterapii w naszym Ośrodku trwa od 2 do 4 tygodni. Pacjenci są wzywani telefonicznie do rozpoczęcia napromieniań na określony dzień tygodnia i godzinę.

Wysokość dawki jest dobrana w taki sposób, aby leczenie było jak najbardziej skuteczne. Dawka podawana jest w sposób frakcjonowany. Co to oznacza? Cała dawka podzielona jest na frakcje (porcje), które podawane są jeden raz dziennie, przez pięć dni w tygodniu, od poniedziałku do piątku (w godzinach 8.00-15.00).

Podczas radioterapii pacjenci mogą dojeżdżać codziennie z domu lub przebywać w hostelu (pobyt jest bezpłatny, wyżywienie we własnym zakresie). Pacjenci w gorszym stanie ogólnym, cierpiący na inne poważne choroby, mający ograniczoną możliwość poruszania się są przyjmowani do Oddziału Radioterapii (pobyt przez cały okres radioterapii, bez przepustek sobotnio-niedzielnych).

Pacjenci przebywający w oddziałach szpitalnych proszeni są o przyjście do Zakładu Radioterapii, mieszczącego się na parterze lub są przyprowadzani przez personel medyczny (salowe, pielęgniarki). Pacjenci ambulatoryjni przychodzą bezpośrednio na wyznaczony aparat terapeutyczny.

Pacjent przebywa na aparacie terapeutycznym (w tzw. bunkrze) około 15-20 min, z czego połowa to czas napromieniania (seans radioterapii). Resztę czasu poświęca się na ułożenie pacjenta i sprawdzenie odtwarzalności i powtarzalności ułożenia (zdjęcia sprawdzające).

Po zajęciu właściwej pozycji na stole terapeutycznym nie należy się poruszać. Nie ma jednak potrzeby wstrzymywania oddechu, należy oddychać normalnie. Podczas emisji promieniowania technicy przechodzą do pomieszczenia obok (sterownia), ale mają pełną kontrolę wzrokową nad pacjentem, mogą się z nim komunikować przez mikrofon.

Wyróżnia się powikłania wczesne (ostre), które pojawiają się w trakcie radioterapii i do trzech miesięcy po jej zakończeniu. Trwają zwykle stosunkowo krótko i są odwracalne. Druga grupa to powikłania późne (przewlekłe), które mogą wystąpić w okresie kilku do kilkunastu miesięcy po napromienianiu.

• Ostry odczyn popromienny – Najczęstsze objawy to zaczerwienie skóry i złuszczanie naskórka. Złuszczanie może być suche lub wilgotne. Mogą wystąpić również zaburzenia połykania, ból gardła przy przełykaniu; rzadziej chrypka, kaszel i duszność. Inne objawy, które mogą wystąpić w trakcie radioterapii u chorych po zabiegach z oszczędzeniem piersi to obrzęk i bolesność napromienianej piersi. Występują także objawy ogólne – osłabienie, uczucie zmęczenia, obniżenie odporności, obniżenie wartości morfotycznych krwi.
• Późny odczyn popromienny – Najczęściej występujące objawy to zwłóknienie tkanki podskórnej i przebarwienie skóry w obszarze napromienianym. Pojawić się może również nasilenie obrzęku kończyny górnej oraz ograniczenie ruchomości w stawie barkowym, które jest skutkiem uszkodzenia splotu barkowego. Inne objawy: u chorych leczonych z powodu raka piersi zlokalizowanego po stronie lewej istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej. To ryzyko dotyczy szczególnie takich chorych, u których podawano chemioterapię. W tej grupie chorych również wyższe jest ryzyko upośledzenia produkcji krwi w szpiku kostnym.

Należy pamiętać, że skutki uboczne radioterapii różnią się w przypadku każdego pacjenta, każdy organizm reaguje inaczej na leczenia. Można nie doświadczyć żadnych skutków ubocznych lub bardzo łagodnych. Efekty uboczne leczenia uzależnione są od dawki promieniowania, leczonej okolicy ciała, ogólnego stanu zdrowia oraz od przestrzegania przez pacjentów zaleceń lekarskich dotyczących obszaru napromienianego.

• Chronić skórę okolic napromienianych przed urazami i słońcem, wiatrem, zimnem, nie używać perfum, dezodorantów i kosmetyków na bazie alkoholu
• Wietrzyć okolicę napromienianą oraz stosować odpowiednie preparaty i oleje naturalne dedykowane do radioterapii (np. Radioprotect, Radioxar X, olej arganowy, lniany, kokosowy, olej z rokitnika) co najmniej 2-3 razy dziennie.
• W przypadku pojawienia się rumienia i suchego złuszczania naskórka – stosować maści z alantoiną lub bepantenem (Alantan plus, Linomag).
• W przypadku pojawienia się wilgotnego złuszczania naskórka stosować leczenie miejscowe (maść złożona), a w razie potrzeby także ogólnoustrojowe) pod kontrolą lekarza radioterapeuty
• Jeżeli wystąpią zaburzenia połykania, ból gardła, należy zmienić dietę (przyjmować pokarmy miękkie, papkowate, unikać potraw gorących i pikantnych oraz gazowanych napoi), przyjmować leki przeciwbólowe (np. paracetamol lub inne zalecone przez lekarza) oraz częste nawilżać i natłuszczać przełyk (napar z siemienia lnianego, olej, masło, kisiel, budyń)
• Kaszel, duszność z towarzyszącą gorączką mogą być objawami popromiennego zapalenia płuc – stosuje się wówczas antybiotyki oraz leki sterydowe.
• Przez cały okres radioterapii oraz występowania odczynu popromiennego obowiązuje zakaz picia alkoholu i palenia papierosów

Tatuaże są stałymi punktami na ciele pacjenta które umożliwiają powtarzalne i dokładne układanie chorego na stole terapeutycznym. W trakcie krótszych cyklów napromieniań (np. 5 frakcji) możliwe jest korzystanie z oznaczeń tymczasowych/zmywalnych, natomiast w dłuższych cyklach konieczne jest użycie oznaczeń trwałych.

W trakcie napromieniań przejściowo dochodzi do zmniejszenia parametrów morfologii krwi, głównie w układzie białokrwinkowym. Konieczna jest cotygodniowa kontrola morfologii krwi, aby w odpowiednim momencie włączyć leki lub zrobić przerwę w radioterapii.

Pacjenci dojeżdżający na napromienianie z domu mają zwykle jedną wizytę kontrolną w tygodniu u lekarza prowadzącego, w razie potrzeby wizyty są częstsze. Na tej wizycie lekarz ocenia odczyn po leczeniu oraz zdolność do kontynuowania leczenia. Dla oceny zdolności do kontynuowania RT zwykle potrzebny jest aktualny wynik morfologii krwi. W sytuacji pogorszenia stanu zdrowia należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza prowadzącego.

Oczywiście. Jeżeli stan ogólny pacjenta na to pozwala, nie ma żadnych przeszkód, żeby po leczeniu promieniami prowadzić samochód. Radioterapia nie upośledza refleksu i nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów.

Chorzy poddani teleradioterapii i brachyterapii w tutejszym ośrodku nie promieniują po wyjściu z pomieszczenia terapeutycznego, dlatego nie stanowią żadnego zagrożenia dla otaczających je osób, w tym dzieci.

Mimo że radioterapia jest leczeniem miejscowym, wpływa ona na ogólne samopoczucie. Pacjent w trakcie leczenia promieniami może czuć się zmęczony, może występować niewielki wzrost temperatury ciała oraz w niewielkim stopniu upośledzona zostaje odporność organizmu na infekcje. Dlatego należy prowadzić oszczędzający tryb życia, unikać nadmiernego wysiłku fizycznego, unikać zatłoczonych miejsc. Ponadto bardzo ważne jest właściwe odżywianie. W trakcie leczenia zwiększa się zapotrzebowanie kaloryczne organizmu, a przede wszystkim zapotrzebowanie na białko. Dieta powinna być bogatobiałkowa, wysokoenergetyczna, a zarazem bogata w witaminy i składniki mineralne. Istotne jest, aby spożywać pokarmy dobrej jakości, możliwie nieprzetworzone, bo takie zapewniają dobrą przyswajalność substancji odżywczych.

Podczas mycia skóry okol. napromienianej należy używać letniej wody, można stosować szare mydło. Myć należy delikatnie, nie szorować. Nie należy wycierać skóry ręcznikiem, jedynie delikatnie osuszać przez przykładanie chłonących wodę materiałów. Gdy pojawi się rumień skóry, albo uczucie pieczenia lub ściągania należy natłuszczać skórę kilka razy dziennie. Do natłuszczania nie używać oliwek kosmetycznych dla niemowląt, gdyż one często nasilają reakcję, zamiast wygaszać ją. Z doświadczenia wiemy, że zwykły olej roślinny jest wystarczająco dobry do tego celu, nie alergizuje. Można stosować olej lniany bądź olejek arganowy. W aptekach są dostępne również preparaty ochronne do skóry napromienianej, można je stosować przemiennie z olejami. Przy silniejszych reakcjach zalecamy stosowanie maści z alantoiną. Ponadto należy skórę wietrzyć, nosić luźne, oddychające, nieobcierające ubrania. Pacjentki napromieniane na pierś powinny unikać zakładania stanika. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy kontaktować się z lekarzem prowadzącym, który doradzi najlepszą ochronę skóry lub przepisze odpowiedni preparat recepturowy do wykonania w aptece.

Radioterapia jest działaniem głównie miejscowym, wszelkie ograniczenia w zakresie mycia / golenia się dotyczą tylko obszarów napromienianych. Pacjenci napromieniani na okolice twarzy/szyi nie mogą w trakcie radioterapii golić się. Nie należy myć napromienianej skóry kosmetykami. Dopuszczalne jest użycie letniej wody z szarym mydłem i delikatne przemywanie skóry, nie można jej szorować, ani korzystać z gorącej wody. Skóra po radioterapii jest bardziej wrażliwa od zwykłej skóry, dlatego podrażnienie spowodowane niewłaściwą toaletą skumuluje się z uszkodzeniami spowodowanymi przez promienie i może uniemożliwić kontynuowanie leczenia, zmniejszając szanse na wyleczenie.

Odczyny ze strony skóry są jednymi z najczęstszych w radioterapii, z różnym nasileniem dotyczą prawie wszystkich pacjentów poddawanych leczeniu. Mogą one przyjmować postać delikatnych przebarwień skóry bez żadnych dodatkowych dolegliwości (tak dzieje się najczęściej np. w raku płuca), przyjmować charakter podrażnionej i przebarwionej skóry okolic szpary pośladkowej jak dzieje się czasami w przypadku raka prostaty, bądź też prowadzić do wystąpienia obrzęków z silnym rumieniem i bólem o charakterze pieczenia (najczęściej w przypadku leczenia nowotworów laryngologicznych). Odczyny opisane powyżej mają charakter PRZEJŚCIOWY i wygajają się samoistnie po zakończeniu radioterapii. Niektóre zmiany w obrębie skóry (np. zbrązowienie albo „usztywnienie”/zbliznowacenie) mogą mieć charakter trwały. Więcej informacji na temat możliwych odczynów i metod ochrony skóry w danej chorobie udzieli lekarz prowadzący.

Radioterapia jest działaniem głównie miejscowym, ryzyko nudności dotyczy pacjentów napromienianych na obszar brzucha, ewentualnie miednicy, tu jednak spodziewać się należy raczej biegunek. U pacjentów napromienianych na ww. obszary lekarz prowadzący będzie stosował leczenie zapobiegające lub zmniejszające nudności, biegunki i podrażnienia jelit.

Radioterapia jest działaniem głównie miejscowym, dlatego możliwa jest utrata włosów tylko w okolicy napromienianej. Pacjenci napromieniani z powodu nowotworu płuca mogą stracić niewielką ilość włosów w obrębie klatki piersiowej, pacjenci napromieniani z powodu nowotworu gardła dolnego mogą stracić część zarostu, a pacjenci napromieniani z powodu nowotworu mózgu mogą stracić włosy na owłosionej części głowy.

Napromienianie nie boli. W trakcie całej terapii może wystąpić ból, jednak nie wynika on z samego napromieniania, ale z podrażnienia i/lub uszkodzenia tkanek. Pojawia się on pod koniec lub ewentualnie w środku leczenia kiedy zdrowe i chore tkanki zaczynają kumulować w sobie energię i dochodzi do ich uszkodzenia. Ból zwykle dotyczy błon śluzowych i skóry oraz ma charakter pieczenia. Lekarz w trakcie napromieniań prowadzi również leczenie przeciwbólowe, jeśli pojawiają się jakieś dolegliwości proszę zgłosić je podczas najbliższej kontroli.

Różnica ta wynika z reguły z wykonywania weryfikacji ułożenia pacjenta na stole terapeutycznym. Weryfikacja ta robiona jest co kilka napromieniań zgodnie z przyjętym protokołem. Na ogół nie ma potrzeby wykonywać jej codziennie, stąd czas spędzony na aparacie różni się w poszczególne dni. Samo napromienianie trwa zbliżoną ilość czasu, nie ma to jednak żadnego wpływu na podaną dawkę. Nie ma możliwości żeby aparat podał inną dawkę niż zaplanowana, bo sterowany on jest przez system komputerowy, w którym każda frakcja jest dokładnie zaprogramowana. Poza tym sam aparat ma kilka niezależnych systemów zliczających podaną energię, przy jakiejkolwiek niezgodności zabezpieczenie uniemożliwi podania dodatkowej dawki.

W zależności od podawanej dawki i rodzaju planu leczenia cały pobyt w pomieszczeniu przyspieszacza trwa od kilkunastu do czterdziestu minut. Dużą część tego czasu zajmuje właściwe ułożenie pacjenta na stole terapeutycznym, część czasu może zajmować kontrola ułożenia za pomocą systemów sprawdzających (IGRT), natomiast czas samego napromienienia to zwykle kilka do kilkunastu minut.

To prawda, cały cykl radioterapii często jest długotrwały. Proces leczenia radykalnego zwykle trwa kilka tygodni. Czas ten różni się w zależności od lokalizacji, zaawansowania choroby i stanu ogólnego pacjenta. Z reguły najdłuższe plany leczenia dotyczą pacjentów napromienianych na okolicę głowy i szyi oraz prostaty. Leczenie w tych obszarach trwa nawet do 7-8 tygodni. Pacjenci napromieniani paliatywnie otrzymują leczenie większymi dawkami frakcyjnymi i trwa ono krócej. Nierzadko wystarczy jednorazowe napromienienie, czasem trwa ono dłużej, np. tydzień.

Pacjenci oczekujący na rozpoczęcie napromieniań muszą uzbroić się w cierpliwość. Czas przygotowania planu leczenia 3D to średnio 3-4 tygodnie. Wynika to z ilości pracy do wykonania podczas przygotowywania planu. Każdy pacjent jest inny i musimy dla niego indywidualnie, na wykonanej tomografii do planowania, wyznaczyć obszary do napromieniań, narządy chronione oraz na tej podstawie wymodelować wiązki którymi wprowadzone będą promienie do ciała pacjenta. Wymaga to wielu godzin pracy przez szereg osób oraz wielogodzinnych przeliczeń planu przez system komputerowy do planowania leczenia. Dopiero po akceptacji tak wykonanego planu leczenia możemy zaprosić pacjenta do sprawdzenia planu na symulatorze i rozpoczęcia napromieniań.

• U pacjentek, u których zabieg polegał na wycięciu guza (i tzw. węzła wartownika) z pozostawieniem piersi – tzw. zabieg z zaoszczędzeniem piersi. U takich chorych radioterapia jest składową częścią leczenia oszczędzającego pierś i jest przeprowadzana po leczeniu chirurgicznym.
• U pacjentek, u których wykonano amputację piersi (mastektomia) z usunięciem regionalnych węzłów chłonnych. U tych pacjentek wskazania do radioterapii zależną od wyniku badania histopatologicznego pooperacyjnego/ obecność zajętych węzłów chłonnych, wielkość guza.

Niektóre chore po leczeniu chirurgicznym, oprócz zastosowania radioterapii wymagają również podania chemioterapii. Wtedy radioterapia stosowana jest po zakończeniu chemioterapii.

U chorych po zabiegach z zaoszczędzeniem piersi napromieniany jest gruczoł piersiowy. Dodatkowo, u niektórych chorych napromieniane są również regionalne węzły chłonne (pachowe, nad- i podobojczykowe). U chorych po zabiegach mastektomii obszar napromieniany obejmuje ścianę klatki piersiowej z blizną pooperacyjną oraz okolice regionalnych węzłów chłonnych.

Lekarze zajmujący się onkologią kliniczna specjalizują się w leczeniu nowotworów przy użyciu chemioterapii, immunoterapii czy leków celowanych. Onkolodzy kliniczni ściśle współpracują z radioterapeutami i chirurgami onkologicznymi, ale nie przeprowadzają zabiegów operacyjnych ani naświetlań.

Zalecenie ekspertów z zakresu onkologii rekomendują szczepienia przeciwko COVID-19 dla pacjentów onkologicznych. Należy zaszczepić się jak najszybciej. Pacjent onkologiczny w przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących szczepienia powinien skonsultować się z onkologiem klinicznym.

Leczenie systemowe nowotworów polega na stosowaniu leków prowadzących w różny sposób do niszczenia komórek nowotworowych. Leki te mogą być podawane różnymi drogami, najczęściej dożylnie lub doustnie w postaci tabletek lub kapsułek, nieco rzadziej drogą wstrzyknięcia pod skórę lub w mięsień. Leki wraz z krwią są rozprowadzane w organizmie i mogą dotrzeć do komórek nowotworowych w całym ciele.
Leczenie systemowe jest ordynowane i prowadzone przez lekarza specjalistę – onkologa klinicznego. Leki stosowane w leczeniu raka z uwagi na ich sposób działania dzielimy na:

• chemioterapię
• hormonoterapię
• terapię molekularną
• immunoterapię

Lekarz może zalecić jeden lek lub kombinację leków o różnych mechanizmach działania. Dobór leków jest uzależniony od wielu czynników, które są analizowane przez onkologa klinicznego.
Leczenie systemowe często jest częścią większego planu leczenia, który obejmuje operację i / lub radioterapię.
Zasady leczenie systemowego oraz kojarzenia tego leczenia z leczeniem chirurgicznym czy radioterapią są opisane w zaleceniach krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych. Zlecenia są aktualizowane co kilka lat, co wynika z postępu w medycynie i odkrywania nowych leków.
Stale prowadzone są badania nad opracowaniem nowych metod leczenia. Lekarz może zasugerować, aby rozważyć udział w badaniach klinicznych, które badają nowe leki.
Rozmowa z lekarzem jest najczęściej najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się o lekach, które są najwłaściwsze dla pacjenta. Ważne jest poinformowanie lekarza o stosowaniu innych leków lub suplementów na receptę lub bez recepty.
Zioła, suplementy i inne leki mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwnowotworowymi.

Wiek nigdy nie powinien być jedynym czynnikiem decydującym o wyborze leczenia. Leczenie systemowe zazwyczaj działa równie dobrze u starszych, jak u młodszych chorych. Jednak chorzy w podeszłym wieku mogą być bardziej narażeni na działania niepożądane, które wpływają na bezpieczeństwo i jakość życia pacjentów.

Chemioterapia to metoda polegająca na stosowaniu cytostatyków, leków, które niszczą komórki nowotworowe lub zatrzymują podziały tych komórek na komórki potomne. To prowadzi do zahamowania wzrostu guza nowotworowego.
Ta metoda jest stosowana w leczeniu większości nowotworów, zarówno w chorobie wczesnej jak i zaawansowanej.
Można stosować pojedyncze cytostatyki lub kombinacje tych leków, podając dawki w określonych odstępach czasu (np. co tydzień lub co 3 tygodnie). Kombinacje leków (zwane schematami) są zazwyczaj bardziej aktywne, ale także bardziej toksyczne.
Cytostatyki działają przede wszystkim na komórki, które są w trakcie podziału na komórki potomne. Najszybciej dzielą się komórki nowotworowe i tutaj leki te działaj najsilniej. Cytostatyki mogą jednak również uszkadzać komórki zdrowe będące w trakcie podziału.
Działania niepożądane chemioterapii mogą obejmować zmęczenie, ryzyko infekcji, nudności i wymioty, wypadanie włosów, utratę apetytu, biegunkę, zaparcia, drętwienie i mrowienie, wczesną menopauzę, oraz zaburzenia poznawcze. Tym skutkom ubocznym można często bardzo skutecznie zapobiegać lub zmniejszyć ich nasilenie poprzez stosowanie leków wspomagających.
Aby zmniejszyć ryzyko wypadania włosów można zastosować chłodzenie skóry głowy (tzw. czepek lodowy) podczas podawania chemioterapii.
Rzadko mogą wystąpić długotrwałe działania niepożądane, takie jak uszkodzenie serca czy trwałe uszkodzenie nerwów. Bardzo sporadycznie po wielu latach od leczenia mogą wystąpić wtórne nowotwory, takie jak białaczka lub chłoniak.
Wiele chorych czuje się dobrze podczas chemioterapii, prowadzi codzienną aktywność, ćwiczy, a nawet kontynuuje pracę zawodową, chociaż doświadczenie każdej osoby może być inne.

Leczenie hormonalne jest skutecznym sposobem leczenia raków, których wzrost jest zależny od produkowanych w organizmie hormonów.
Do takich raków należy rak piersi (podtyp hormonozależny), rak prostaty i rak trzonu macicy.
Leki stosowane w ramach hormonoterapii blokują oddziaływanie hormonów na komórki nowotworowe lub obniżają produkcję hormonów w organizmie.
Hormonoterapia zapobiega nawrotom raka po leczeniu radykalnym, a w chorobie zaawansowanej spowalnia jej przebieg.
Hormonoterapia jest zazwyczaj dobrze tolerowana przez pacjentów. Może jednak powodować działania niepożądane, które wynikają z obniżenie wpływu hormonów na tkanki zdrowe (np. objawy menopauzy u kobiet podczas leczenia hormonalnego z powodu raka piersi czy objawy andropauzy u mężczyzn podczas leczenia z powodu raka prostaty)

Leczenie molekularne, zwane także celowanym to leczenie ukierunkowane na specyficzne geny lub białka, które są odpowiedzialne za wzrost, przeżywanie i podziały komórek nowotworowych. Nazwa molekularne została zaczerpnięta od słowa molekuła, czyli cząsteczka. Wspomniane geny lub białka są nazywane celami molekularnymi dla leków. Ponieważ występuję one przede wszystkim w komórkach nowotworowych, leki molekularne uszkadzają głównie te komórki. Uszkodzenia zdrowych komórek są ograniczone.
W różnych nowotworach występują różne cele molekularne. Niektóre występują bardzo rzadko, np. u 1-2% chorych. Aby móc zastosować leczenie celowane wykonuje się specjalne badania genetyczne lub molekularne w celu zidentyfikowania genów, białek i innych czynników w guzie nowotworowym.
Ponieważ nauka odkrywa coraz to nowe cele molekularne, pojawiają się liczne nowe leki z tej grupy, a ich zastosowanie w leczeniu nowotworów systematycznie wzrasta.

Ta metoda leczenia polega na stosowaniu leków wzmacniających naturalne mechanizmy obronne organizmu w walce z rakiem.
Komórki nowotworowe wytwarzają białka, które blokują układ odpornościowy człowieka. Z tego powodu komórki odpornościowe, zwane też immunologicznymi nie potrafią rozpoznać komórek nowotworowych i niszczyć ich. Leki immunologiczne przywracają komórkom odpornościowym zdolność rozpoznawania nowotworu.
Immunoterapia jest stosowana w onkologii zaledwie od kilku lat, ale jej zastosowania systematycznie wzrasta.
Leki immunologiczne mogą powodować różne działania niepożądane. Wynika to z pobudzania układu odpornościowego, który może swoją zwiększoną moc skierować także na zdrowe tkanki organizmu. Dochodzi wówczas do tzw. immunologicznych zapaleń rożnych narządów – skóry (suchość, wysypki skórne), jelit (biegunki), wątroby, płuc, tarczycy, mięśni, nerek i innych.

Każdy pacjent z rozpoznaną chorobą nowotworową lub jej podejrzeniem może się zgłosić bez skierowania do poradni onkologii ogólnej Opolskiego Centrum Onkologii. W ramach szybkiej diagnostyki onkologicznej przeprowadzone zostaną odpowiednie badania, a następnie pacjent ustalony zostanie termin konsylium wielodyscyplinarnego. Na konsylium zostanie podjęta decyzja o optymalnym sposobie leczenia. Jeżeli pacjent będzie wymagał leczenia systemowego zostanie ustalony sposób jego realizacji (tryb jednodniowy lub stacjonarny) i wyznaczony termin przyjęcia do Odcinka Dziennego lub Kliniki Onkologii

W każdym przypadku rozpoznania nowotworu konieczne jest ustalenie jego zaawansowania. Pozwala to ocenić jak bardzo choroba się rozprzestrzeniła oraz jak najlepiej ją leczyć. Stopień zaawansowania decyduje także o rokowaniu.
Zaawansowanie choroby jest najczęściej ustalane przy pomocy międzynarodowej klasyfikacji zwanej TNM, od pierwszych liter angielskich nazw poszczególnych cech:

• cecha T – oznacza guz pierwotny (ang. tumor – guz) – odpowiada na pytanie jak duży jest guz pierwotny (np. w piersi, jelicie, pęcherzu moczowym, czy płucu) oraz czy nacieka okoliczne tkanki i narządy
• cecha N – oznacza węzły chłonne (ang. nodes – węzły) – odpowiada na pytanie czy rak rozprzestrzenił się w pobliskich węzłach chłonnych, a jeśli tak, to w ilu?
• cecha M – oznacza przerzuty (ang. metastases – przerzuty) – określa ewentualną obecność przerzutów raka w innych narządach (np. w wątrobie, płucach, kościach i in).

Zaawansowanie ocenia się przypisując każdej z wymienionych cech numer. Im niższy numer tym mniejsze zaawansowanie danej cechy. Wielkość poszczególnych cech pozwala lekarzowi ocenić TNM (np. T1cN1M0 lub T2N3M1) i ustalić stopień zaawansowania od I do IV.

Klinika Onkologii bierze udział w wielu międzynarodowych badaniach klinicznych nad nowymi terapiami onkologicznymi. Z każdym pacjentem, który może być uczestnikiem badania (spełnia wstępnie kryteria) lekarze kliniki omawiają taką propozycję.

Chemioterapia jest metodą leczenia przeciwnowotworowego, która wykorzystuje leki w celu niszczenia komórek nowotworowych. Działanie chemioterapii polega na zatrzymaniu lub zwolnieniu wzrostu komórek nowotworowych. Chemioterapia może również uszkadzać zdrowe komórki i powodować działania uboczne związane z leczeniem.

Decyzję o zastosowaniu chemioterapii podejmuje się biorąc pod uwagę zaawansowanie choroby, rodzaj raka piersi (tzw. biologiczny typ określany na podstawie obecności receptorów hormonalnych, białka HER2 i określenia wskaźnika wzrostu komórek nowotworowych), a także uwzględniając inne problemy zdrowotne pacjentki, jej stan ogólny, samopoczucie i preferencje.

Leki stosowane w ramach chemioterapii raka piersi są zwykle podawane dożylnie w postaci krótkiego wstrzyknięcia lub kroplówki. Niektóre leki są stosowane doustnie w postaci tabletek. Leki mogą być podawane w schematach zawierających kilka leków lub pojedynczo. Chemioterapia może być stosowana w oddziale lub ambulatoryjnie w odcinku dziennym, natomiast leki doustne mogą być przyjmowane w domu. Chemioterapia jest stosowana w postaci cykli (kursów). Każdy cykl obejmuje podanie leków oraz okres przerwy, który pozwala na to, aby organizm odtworzył zdrowe komórki. Nieprzewidziane przerwy w chemioterapii nie są właściwe, ale czasami lekarz może zmienić schemat leczenia w zależności od wystąpienia objawów ubocznych. Chemioterapia może być podawana przed lub po zabiegu operacyjnym, czasami łączy się ją z innymi metodami leczenia systemowego.

Nie jest to konieczne. Terapie onkologiczne nie zawsze związane są podawaniem leków dożylnych. Niektóre cytostatyki lub leki celowane są stosowane w formie tabletek. W przypadku krótkich wlewów dożylnych pacjent jest przyjmowany do  odcinka dziennego i po zakończeniu podawanie leku może udać się do domu. W przypadku wielogodzinnych wlewów dożylnych możliwe jest założenie portu naczyniowego i podawanie leku w domu przez specjalne infuzory (tzw. „pompy osobiste”)

Niestety jedynie niewielka część cytostatyków występuje w formie doustnej, większość dostępna jest tylko w formie dożylnej. Tam gdzie jest opcja doustnej chemioterapii pacjent otrzymuje możliwość wyboru formy leczenia.

Chemioterapia niszczy szybko rosnące komórki nowotworowe, ale może uszkadzać również normalne komórki, które szybko się dzielą takie jak komórki krwi, komórki cebulek włosów i komórki wyścielające przewód pokarmowy.
Kiedy lek zmniejsza ilość zdrowych komórek krwi zwiększa się podatność na infekcje. Lekarz regularnie sprawdza liczbę komórek krwi. Jeśli będzie niska może zadecydować o wstrzymaniu chemioterapii na pewien czas lub o zmniejszeniu dawki leku.
Jeśli chemioterapia spowoduje utratę włosów, odrosną one po zakończeniu leczenia, ale kolor i faktura mogą być inne.
Chemioterapia może powodować utratę apetytu, mdłości i wymioty, biegunki lub suchość jamy ustnej i warg oraz osłabienie.
Niektóre leki wykorzystywane w leczeniu raka piersi mogą osłabiać serce. Lekarz może sprawdzać stan serca przed, a czasami trakcie i po zakończeniu leczenia.
Chemioterapia może upośledzać czynność jajników i wywoływać objawy menopauzy, miesiączki mogą przestać być regularne lub zatrzymać się. Kobiety, które chcą później zajść w ciążę powinny zapytać o sposoby zachowania komórek rozrodczych przed rozpoczęciem chemioterapii.
Wiele z leków na raka podawanych podczas pierwszego trymestru ciąży uszkadza płód, dlatego przed rozpoczęciem leczenia trzeba porozmawiać z lekarzem o antykoncepcji.

Oddziaływanie chemioterapii na pacjentów jest różne. Samopoczucie zależy od wielu czynników, m. in. stanu zdrowia przed leczeniem, zaawansowania nowotworu, rodzaju i dawki zastosowanej chemioterapii. Część chorych nie czuje się dobrze podczas leczenia, najczęściej występuje osłabienie i brak apetytu. Czasami warto zapewnić sobie pomoc w przywiezieniu na chemioterapię i odwiezieniu do domu, zaplanować czas na odpoczynek w dniu chemioterapii i w dniu następnym, a także zapewnić pomoc w przygotowaniu posiłków oraz opiece nad dziećmi w dniu chemioterapii i przynajmniej w dniu następnym. Ważne jest przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów i dostosowanie, ale nie unikanie aktywności fizycznej.

Należy zgłosić lekarzowi lub pielęgniarce o wszystkich lekach na receptę i kupionych bez recepty, które się przyjmuje. Większość do tej pory stosowanych leków zwłaszcza przewlekle można, a nawet trzeba pobierać w trakcie chemioterapii. Preparaty ziołowe można stosować tylko po konsultacji z lekarzem.

W leczeniu systemowym raka piersi stosuje się poza chemioterapią także hormonoterapię i leczenie ukierunkowane molekularnie. Hormonoterapia polega na stosowaniu leków o działaniu skierowanym przeciw bodźcom hormonalnym, które powodują powstawanie i wzrost raka piersi. Jeżeli badanie mikroskopowe tkanki guza wykaże, że rak piersi zawiera receptory hormonalne, to wówczas uzasadnione jest zastosowanie hormonoterapii. Pacjenci u których badanie patomorfologiczne wykaże wysoki poziom białka HER2 w komórkach nowotworowych, mogą otrzymać terapię ukierunkowaną. Leczenie ukierunkowane molekularnie (tzw. celowane) polega na hamowaniu wzrostu komórek nowotworowych przez zablokowanie działania białka HER2.

Dzieje się tak za sprawą właściwości chemioterapeutyków, które atakują wszystkie szybko namnażające się komórki ludzkiego organizmu. Są wśród nich komórki nowotworowe jak również, zdrowe komórki organizmu, w tym komórki odpowiedzialne za wzrost włosów.

Schłodzenie skóry głowy zmniejsza czasowo przepływ krwi w cebulkach włosowych, przez co dociera w tą okolicę mniejsza ilość leku niszczącego komórki.

Wynaczynienie jest to przypadkowe, niezamierzone wydostanie się leku poza naczynie żylne do otaczających tkanek lub bezpośrednie ich nacieczenie. Dochodzi do niego w wyniku pęknięcia naczynia żylnego w trakcie podawania leku.

Ponieważ mogą prowadzić do powstania stanów zapalnych, głębokiego uszkodzenia okolicznych tkanek, owrzodzeń i martwicy.

Objawy wynaczynienia:

• obrzęk,
• ból,
• zaczerwienienie,
• stwardnienie,
• miejscowe ocieplenie,
• pieczenie,
• dyskomfort, tkliwość wzdłuż żyły,
• pęcherze.

• nie naciągać wężyka kroplówki podłączonego do wkłucia,
• unikać szarpnięć, uderzeń w okolicy założonego wenflonu,
• sprawdzać czy plaster mocujący wkłucie jest suchy i nigdzie się nie odkleja (każdorazowe uszkodzenie plastra należy niezwłocznie zgłosić pielęgniarce),
• kilka razy dziennie kontrolować/oglądnąć okolicę założonego wenflonu (nad górną linią plastra) by upewnić się, że nie występuje obrzęk lub zaczerwienienie.

Porozmawiaj z personelem na temat swoich obaw. Istnieją alternatywy dla podawania chemioterapii przez wkłucie obwodowe takie jak port naczyniowy. Jest to bezpieczny i wygodny sposób przyjmowania leczenia. Więcej informacji na jego temat uzyskasz pytając personel.

Infuzor, zwany także pompą elastomerową lub przenośną pompą infuzyjną, to wyrób medyczny stosowany do długotrwałego podawania leków dożylnych. Jest sprzętem jednorazowego zastosowania. Przy każdym kolejnym podłączeniu używa się nowego infuzora. Jest to specjalny, niewielki zbiornik z umieszczonym wewnątrz balonikiem z tworzywa zwanego elastomerem. Podczas napełniania infuzora balonik rozciąga się i wypełnia roztworem leku przygotowanego w aptece szpitalnej. Ilość leku w zbiorniku oraz czas jego podawania są ściśle określone przez lekarza, zgodnie ze schematem leczenia.

Aby korzystać z przenośnej pompy infuzyjnej, konieczne jest założenie portu naczyniowego, bowiem wchłanianie leku z infuzora do żył na kończynach bywa utrudnione.
Podczas pobytu pacjenta w Odcinku Dziennym następuje przygotowanie infuzora oraz jego podłączenie.
Pacjent wraca do domu i przychodzi ponownie następnego lub kolejnego dnia, aby odłączyć opróżniony infuzor. W ten sposób długotrwały wlew leków odbywa się w domu. Po napełnieniu infuzor działa ze stałym ciśnieniem wewnętrznym zapewniając ciągły przepływ leku przez określony czas. Elastomer kurczy się ze stałą prędkością, co pozwala na precyzyjne dawkowanie leku, działa niezależnie od elektroniki i grawitacji. Infuzor pozwala na podanie zaplanowanej objętości w zakresie ±10% planowanego czasu wlewu. Na prędkość przepływu wpływa temperatura roztworu leku, w wyższej temperaturze elastomer opróżnia się szybciej. W zależności od typu infuzora możliwe jest podawanie leku przez 1 – 7 dni. Przy każdym cyklu chemioterapii stosowany jest nowy infuzor.
Podłączenia infuzora jak i odłączenia po zakończonym wlewie dokonuje przeszkolona w tym zakresie pielęgniarka
Dzięki takiej formie leczenia pacjent nie musi przebywać w szpitalu, może poruszać się w znanym otoczeniu i nie musi ograniczać swojej dotychczasowej aktywności. Infuzor jest łatwy w obsłudze i praktyczny w użyciu, a także wyjątkowo dyskretny.

Leczenie z zastosowaniem infuzorów jest uważane za bezpieczne. Podawanie chemioterapii tym sposobem jest praktykowane na świecie od ponad 40 lat.
Warunkiem bezpieczeństwa jest współpraca ze strony pacjenta, rozwaga i zdyscyplinowanie. Podczas kwalifikacji do zastosowania pompy infuzyjnej lekarz ocenia ogólny stan pacjenta, występowanie i istotnych chorób dodatkowych, a także stopień zrozumienia i realizacji zaleceń lekarskich.
Ważnym aspektem jest odpowiednie przeszkolenie pacjenta i jego bliskich w zakresie obsługi pompy, poinformowanie o możliwych powikłaniach oraz postępowaniu w razie ich wystąpienia.

• zwracać uwagę, aby dren nie był ani zgięty, ani ściśnięty
• pilnować, aby pokrowiec do noszenia na pasku był suchy na zewnątrz i wewnątrz
• wzrokowo ocenić, czy nastąpiła zmiana objętości elastycznego balonika z lekiem znajdującego się wewnątrz infuzora

Kontakt z lekarzem lub pielęgniarką jest konieczny w następujących przypadkach:

• balonik przestał się opróżniać, chociaż jest jeszcze wypełniony płynem
• balonik pękł
• pojawiły się objawy uboczne, takie jak np. gorączka, biegunka
• wystąpiło zaczerwienienie, obrzęk lub ból wokół miejsca nakłucia
• pojawił się wyciek płynu w miejscu nakłucia pod plastrem
• w każdym przypadku, gdy wystąpią inne niepokojące objawy

• w przypadku uciśnięcia drenu częścią ciała podczas snu wlew zostaje przerwany
• można bezpiecznie korzystać z prysznica, infuzor może ulec zamoczeniu, ale nie powinien być zanurzany
• upadek pompy na podłogę zazwyczaj nie ma wpływu na jej działanie, należy jednak sprawdzić czy końcówka drenu nadal jest połączona z portem; w razie pęknięcia balonika należy skontaktować się z pielęgniarką lub lekarzem

W trakcie wlewu czubek balona przemieszcza się nieustannie wzdłuż skali wskazującej przebieg infuzji, od dna pompy w kierunku zakrętki.
Szybkość opróżniania infuzora zależy od temperatury otoczenia i ciała pacjenta. W przypadku gorączki, korzystania z poduszki elektrycznej lub termoforu, a także przebywania w bezpośrednim nasłonecznieniu, infuzor opróżnia się szybciej. W chłodnej temperaturze otoczenia – wolniej. W celu ochrony pompy przed zbyt dużymi wahaniami temperatur zalecane jest użycie termicznego pokrowca na pasku.
Czasami można zaobserwować nierównomierne opróżnienie się balonu (wybrzuszenie z jednej strony). Nie ma to żadnego wpływu na przebieg infuzji.
W razie wątpliwości czy infuzor działa, można zważyć pompę na wadze kuchennej i zanotować jej ciężar. Po kilku godzinach, przy ponownym ważeniu pompa powinna być lżejsza.

Jest to wszczepiony pod skórę system umożliwiający długotrwały dostęp do naczyń żylnych. Składa się z komory pokrytej samouszczelniającą się membraną oraz cewnika kończącego się w żyle głównej górnej w pobliżu jej ujścia do prawego przedsionka serca. Komora portu najczęściej umiejscowiona jest w okolicy podobojczykowej.
Zabieg wszczepienia portu przeprowadza się w znieczuleniem miejscowym, w warunkach sali operacyjnej pod kontrolą USG. Port w całości jest implantowany pod skóra, na przedniej ścianie klatki piersiowej poniżej obojczyka. Po zabiegu wykonywane jest RTG klatki piersiowej celem oceny prawidłowego położenia portu.
Dzięki temu rozwiązaniu pacjent uzyskuje trwały dostęp, dzięki czemu nie ma konieczności każdorazowego nakłuwania żył obwodowych celem podawania chemioterapii, leczenia żywieniowego czy nawet pobierania krwi. Ma ono szczególne znaczenie u pacjentów, u których planowane jest długoterminowe leczenie oraz w przypadku trudnego dostępu do żył obwodowych. Ponadto, port naczyniowy zmniejsza ryzyko uszkodzenia naczyń związanego z przyjmowaniem leków przeciwnowotworowych oraz ogranicza związany z wkłuciami ból. Jest to urządzenie bardzo dyskretne, trudno zauważalne oraz nie ogranicza pacjenta w codziennych czynnościach.
Port może służyć do:

• podawania cytostatyków, leków, płynów dożylnych
• żywienia pozajelitowego
• pobierania krwi do badań laboratoryjnych
• przetaczania preparatów krwiopochodnych

Trzeba pamiętać, że do nakłuwania portu przeznaczone są specjalne igły Hubera. Po zakończonym leczeniu konieczne jest przestrzeganie regularnego przepłukiwania portu, istnieje również możliwość jego usunięcia.
Bezpośrednio po założeniu postępować jak z raną operacyjną. Następnie co 6-8 tygodni należy zgłaszać się do Poradni Chemioterapii celem przepłukania portu.
Prawidłowo pielęgnowany port może służyć pacjentowi przez wiele lat bądź do czasu zakończenia chemioterapii.
PORT PODNOSI KOMFORT I BEZPIECZEŃSTWO PROWADZONEGO LECZENIA SYSTEMOWEGO

Główną zaletą jest możliwość używania go przez wiele miesięcy, a nawet lat (1000-2000 wkłuć zakładając punkcje raz na tydzień, to będzie co najmniej 19 lat).

Port naczyniowy daje zupełną swobodę podczas wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego w trakcie pobytu w szpitalu np. zmiana bielizny osobistej, kąpiel, przyjmowanie posiłków, przemieszczanie się z pompą infuzyjną. Minimalizuje też powikłania miejscowe związane z drażniącym działaniem leków przeciwnowotworowych, czy zdarzenia niepożądane w postaci wynaczynienia tych leków.

Zabieg wszczepienia portu trwa około 30-40 minut i wykonuje się go w warunkach bloku operacyjnego zwykle w znieczuleniu miejscowym. Ból podczas zabiegu jest kontrolowany przez personel, z którym pacjent jest w stałym kontakcie. Podczas zabiegu zachowane jest czucie dotyku, dlatego pacjent może odczuwać: ucisk, dotyk, rozpieranie.

Każda procedura medyczna wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań, również implantacja portu naczyniowego. Powikłania (na temat poniższych powikłań o możesz porozmawiać z lekarzem) związane z uzyskaniem dostępu żylnego związane z wszczepieniem „ciała obcego”:

• odma opłucna
• krwawienie
• zator powietrzny
• nieprawidłowe umieszczenie cewnika
• zakażenie
• odczyn zapalny w miejscu wszczepienia

• lekarz w przychodni lub w oddziale ustali termin wykonania zabiegu oraz wystawi skierowanie na konieczne badania krwi (morfologia, parametry krzepnięcia) celem wykluczenia przeciwwskazań.
• jeżeli przyjmujesz leki przeciwzakrzepowe („na rozrzedzenie krwi”) np. acenokumarol (sintrom, syncumarol), warfaryna (warfin), clopidogrel (plavix), rywaroksaban (xarelto), dabigatran (pradaxa) a także podskórnie wstrzykiwane preparaty heparyny – poinformuj o tym lekarza.
• termin wszczepienia portu zwykle zbiega się z terminem planowanego cyklu chemioterapii (aby oszczędzić choremu kolejnego pobytu w szpitalu),
• w dniu zabiegu w godz. porannych zaleca się:
  • kąpiel całego ciała (u mężczyzn konieczne jest ogolenie klatki piersiowej),
  • można zjeść posiłek, nie trzeba być na czczo,
  • pacjenci, którzy przyjmują leki regulujące ciśnienie tętnicze krwi są zobowiązani je przyjąć,
  • nie należy zabierać na blok operacyjny zegarka, okularów oraz biżuterii
  • o ewentualnej protezie zębowej poinformuj personel bloku operacyjnego,
  • na blok zakładamy odzież przeznaczoną na pobyt w szpitalu,
• po otrzymaniu telefonicznej informacji pacjent w asyście pielęgniarki zostanie przekazany na blok operacyjny,
• po zakończonym zabiegu lekarz udzieli informacji o konieczności i terminie usunięcia szwów (czasami odbywa się to podczas planowanego kolejnego cyklu chemioterapii),
• dla potwierdzenia prawidłowo przeprowadzonego zabiegu zostanie wykonane zdjęcie rtg klatki piersiowej,
• po powrocie do oddziału pacjent może wykonywać wszystkie czynności bez żadnych ograniczeń,
• jeśli nasilają się dolegliwości bólowe poinformuj o tym pielęgniarkę – otrzymasz lek p/ bólowy,
• jeżeli zaobserwujesz inne niepokojące objawy np. narastającą duszność, przekrwiony opatrunek natychmiast poinformuj o tym personel,
• pamiętaj o odebraniu „paszportu portu” dokumentu, w którym będą zapisywane bieżące informacje z utrzymania portu, koniecznego podczas pobytu w szpitalu oraz podczas podróży samolotem (bramki bezpieczeństwa).

Do momentu, kiedy w ranie są szwy tj. około 10 dni, wykonujemy opatrunek 1 x dziennie pamiętaj!
Umyj ręce > usuń wcześniejszy opatrunek > zdezynfekuj okolice rany np. Octeniseptem (do kupienia w aptece bez recepty) – spryskaj i odczekaj aż wyschnie > naklej świeży plaster z opatrunkiem
Po usunięciu szwów port naczyniowy chroni najlepszy opatrunek – twoja skóra.
Po zagojeniu rany pacjent z zaimplantowanym portem może prowadzić normalne życie, kąpać się uprawiać sport. Jedynym ograniczeniem są zajęcia związane z napięciem w okolicach wszczepienia portu i przebiegi cewnika.
Nie zaleca się:

• gwałtownego dźwigania dużych ciężarów,
• gry w tenis, golfa,
•  stałego drażnienia okolicy portu przez np. szelki od spodni, pasek od torebki/plecaka

Zaleca się:

• pilnowanie, aby do punkcji membrany były stosowane wyłącznie specjalne igły z tzw. szlifem hubera,
• dbanie o skórę nad komorą portu przez ograniczenie ekspozycji na słońce, stosowanie łagodnego kremu natłuszczającego,
• jeżeli port nie jest używany należy pamiętać o konieczności zgłoszenia się do poradni
  chemioterapii (gab. 11) opolskiego centrum onkologii co ok. 6 – 8 tyg. Celem
  kontroli układu i przepłukania portu.

Nie, po podanych lekach mogą wystąpić zaburzenia koordynacji tak więc konieczna jest asysta osoby towarzyszącej.

Tak. Badania kolonoskopowe wykonywane są w znieczuleniu.

Tak. Żeby badanie wykonać w sposób bezpieczny konieczne są aktualne (wykonane do 10 dni przed badaniem) podstawowe badania krwi: morfologia, jonogram, parametry układu krzepnięcia (INR, APTT).

Dla zabezpieczenia kończyny przed napływem i zastojem chłonki w naczyniach limfatycznych fizjoterapię należy stosować do końca życia.

Protezę tymczasową nosimy do czasu wygojenia się rany pooperacyjnej. Po tym czasie należy zaopatrzyć się w protezę stałą która będzie miała wpływ na prawidłową statykę tułowia.

Plastry do Kinesio-Tapingu są wodoodporne więc nie powinny się odklejać po skorzystaniu z prysznica, natomiast długie kąpiele mogą spowodować jego słabszą przyczepność.

Oprócz ćwiczeń przekazanych przez fizjoterapeutę można stosować: Nordic walking, marszobiegi, ćwiczenia w wodzie (po wygojeniu rany i paru miesiącach po radioterapii), aqua aerobic, aqua joga, pływanie, tai chi, elementy tańca, pilatesu, jogi. Unikamy długotrwałych podporów.

Zalecana jest gimnastyka ogólnousprawniająca, aby zapobiec procesom włóknienia tkanek miękkich, doprowadzającym do tworzenia się przykurczy stawowo-mięśniowych. Przeciwwskazane są zabiegi cieplne, masaże i mobilizacje okolic blizny.

Rozrusznik niekoniecznie musi być przeciwwskazaniem do zabiegu, ponieważ dysponujemy pensetą bipolarną. Niemniej jednak fakt posiadania rozrusznika należy zgłosić lekarzowi.

Można, ponieważ zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym, ale bezpieczniej, z uwagi na stres związany z zabiegiem zgłosić się z osobą towarzyszącą.

Można skontaktować się z Oddziałem Chirurgii Onk. (77 441 60 72) lub zgłosić się do najbliższej Izby Przyjęć.

Tak, dysponujemy trzema dermatoskopami wysokiej klasy.

Jak najbardziej. Poprawna opieka nad stomią pozwala zakładać ją w sposób s zczelny tak, aby uniknąć wydobywania się przykrego zapachu. Osoba z dobrze działającą stomią może funkcjonować normalnie w większości sytuacji socjalnych:

• Czy każda stomia jest na zawsze?
  Nie, niektóre stomie są odwracalne.
• Czy każdą stomię da się zlikwidować?
  Niestety nie. Istnieją stomie odwracalne i nieodwracalne.
• Czy powikłania stomii są częste?
  Niestety tak. Najczęściej występują przepukliny okołostomijne, wypadanie stomii oraz zwężenie stomii.

Tak. Zakres i rodzaj rekonstrukcji zawsze poprzedzony jest aktualnymi wynikami badań obrazowych oraz konsultacją psychologiczną . Cały proces zapewniamy w ramach Naszego Ośrodka.

W Naszym Ośrodku prowadzimy skojarzone leczeni onkologiczne które zapewnia maksymalne możliwe efekty leczenia po to aby zapewnić chorym jak największe szanse na wyleczenie. Trzeba pamiętać, nowotwór piersi wcześnie wykryty jest wyleczalny.

Nie jest wymagane skierowanie.

Tak wykonujemy – może je wykonać każda kobieta która jest między 50 a 69 rokiem życia – badanie wykonuje się co 2 lata.

Tak – w zależności od wskazań lekarskich.

Nie, w nowoczesnych aparatach mammograficznych których używamy dawka promieniowania przy ekspozycji jest minimalna. Należy pamiętać, aby zawsze stosować się do zaleceń lekarskich.