Poza terapią standardową w Oddziale prowadzone są badanie kliniczne oceniające skuteczność i bezpieczeństwo nowych leków przeciwnowotworowych. Dzięki badaniom klinicznym chory ma możliwość otrzymywania nowatorskiej, eksperymentalnej terapii przeciwnowotworowej, a także leków w nierefundowanych w Polsce.
Wszyscy lekarze i pielęgniarki posiadają certyfikat potwierdzający znajomość zasad dobrej praktyki klinicznej (ang: good clinical practice, GCP) obowiązującej podczas realizacji badań klinicznych. Od strony administracyjnej przebieg badania zabezpieczają koordynatorzy badań klinicznych. Monitorzy badań klinicznych korzystają z wydzielonego miejsca do pracy, z pełnym dostępem do mediów.
Niekomercyjne badania kliniczne
Sakubitryl/Walsartan w prewencji pierwotnej kardiotoksyczności systemowego leczenia chorych na raka piersi.
Badanie randomizowane, wieloośrodkowe, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo.
Lider: Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
Konsorcjanci:
- Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Państwowy Instytut Badawczy w Gliwicach
- Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Opolskie Centrum Onkologii im. prof. Tadeusza Koszarawskiego w Opolu
Kierownik Projektu: dr hab. n. med. Mateusz Tajstra, prof. ŚUM
Finansowanie: Agencja Badań Medycznych w ramach konkursu na działalność badawczo–rozwojową w zakresie niekomercyjnych badań klinicznych nr ABM/2021/3
Umowa dofinansowania: nr 2021/ABM/03/00008-00
Wartość Projektu: 9 999 180,20 zł
Fakty dotyczące badania oraz przesłanki do jego przeprowadzenia:
- Rak piersi jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych na świecie, a liczba zachorowań rośnie z roku na rok.
- W Polsce rak piersi stanowi znaczącą część zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet, a liczba przypadków i zgonów z tego powodu stale rośnie, osiągając około 19 620 zachorowań u kobiet w 2019 roku.
- Leczenie raka piersi jest złożone i wielospecjalistyczne i obejmuje różne metody, w tym leczenie chirurgiczne, radioterapię oraz leczenie systemowe, w tym między innymi chemioterapię i leki anty-HER2.
- Jednym z najpoważniejszych powikłań leczenia raka piersi jest kardiotoksyczność, która może prowadzić do upośledzenia funkcji serca i jego niewydolności
- Stosowanie leków hamujących układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAA), takich jak sakubitryl/walsartan, może być korzystne dla pacjentek leczonych z powodu raka piersi, zmniejszając ryzyko wystąpienia kardiotoksyczności i poprawiając funkcję serca.
- Badania kliniczne wykazały, że sakubitryl/walsartan może przynosić korzyści pacjentkom z już dokonanym przez leczenie raka piersi uszkodzeniem serca, poprawiając funkcję serca i zmniejszając objawy jego niewydolności.
Na czym polega badanie:
Badanie MAINSTREAM ma na celu optymalizację postępowania z pacjentkami z chorobą nowotworową oraz zmniejszenie ryzyka towarzyszącego temu leczeniu. Badanie to ma ocenić skuteczność kardio-onkologicznej prewencji kardiotoksyczności systemowego leczenia raka piersi poprzez zastosowanie sakubitrylu-walsartanu u pacjentek z rakiem piersi poddawanych wspomagającej chemioterapii z użyciem antracyklin lub antracyklin z przeciwciałami monoklonalnymi anty-HER-2.
Główny cel badania:
Oszacowanie czy prewencyjne zastosowanie sakubitrylu/walsartanu zapobiegnie kardiotoksyczności związanej z systemowym leczeniem raka piersi definiowanej jako spadek frakcji wyrzutowej lewej komory ≥ 5% w badaniu UKG.
Drugorzędowe cele badania:
- Oszacowanie czy markery NT-proBNP i troponina mogą być używane jako wskaźniki prewencji kardiotoksyczności związanej z systemowym leczeniem raka piersi z zastosowaniem sakubitrylu/walsartanu.
- Oszacowanie korelacji genetycznej z prewencją kardiotoksyczności związanej z systemowym leczeniem raka piersi z zastosowaniem sakubitrylu/walsartanu.
- Oszacowanie odwracalności kardiotoksyczności związanej z systemowym leczeniem raka piersi definiowanej jako spadek frakcji wyrzutowej lewej komory.
- Porównanie czułości detekcji kardiotoksyczności związanej z systemowym leczeniem raka piersi definiowanej jako spadek frakcji wyrzutowej lewej komory ≥ 5% w badaniu UKG z innymi badaniami obrazowymi
- Oszacowanie roli nowych markerów kardiotoksyczności (mieloperoksydazy (MPO), galektyny 3, białka GDF-15 (growth differentiation factor 15) i krążącego receptora dla IL-33 (sST2), a inne rozważane biomarkery (PIGF, suPAR) i potencjalne markery genomiczne (mikroRNA)
- Identyfikacja genetycznych markerów kardiotoksyczności
Plan badania:
Ocenie przesiewowej zostanie poddanych około 600 uczestniczek, co pozwoli ostatecznie uzyskać 480 pacjentek, którym zostanie losowo przydzielony produkt badany lub komparator (szacuje się, że odsetek pacjentek nietolerujących badanego produktu w początkowym okresie może wynieść nie więcej niż 20%). Grupę badaną stanowić będą kobiety w wieku 18 lat i więcej z potwierdzonym histologicznie rakiem piersi i pełną oceną fenotypu nowotworu (ER, PR, HER2, Ki67), kwalifikujące się do chemioterapii z zastosowaniem antracyklin lub antracyklin i przeciwciał monoklonalnych skierowanych przeciwko HER-2. Ostatecznie 240 pacjentek będzie otrzymywać sakubitryl/walsartan, a 240 pacjentek placebo.
Pierwszorzędowy punkt końcowy:
Spadek frakcji wyrzutowej lewej komory o ≥ 5% ocenianej w UKG przezklatkowym w ciągu 24 miesięcy od randomizacji.
Drugorzędowe punkty końcowe:
- Złożony punkt końcowy obejmujący zgon z jakiejkolwiek przyczyny lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca (CTRCD)
- Zgon z jakiekolwiek przyczyny
- Zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych
- Hospitalizacja z innych przyczyn sercowo-naczyniowych
- Kardiotoksyczność (CTRCD – Cancer therapy-related cardiac dysfunction) skutkująca koniecznością wdrożenia leczenia zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczącymi kardioonkologii
- Spadek frakcji wyrzutowej lewej komory ≥ 5% (MRI) w ciągu 24 miesięcy od randomizacji
- Spadek frakcji wyrzutowej lewej komory ≥ 5% w ciągu 24 miesięcy od randomizacji
- Częstość́ dysfunkcji rozkurczowej (ocenianej w badaniu UKG) w ciągu 24 miesięcy od randomizacji
- Pojawienie się niefizjologicznej objętości płynu w worku osierdziowym
- Tamponada serca
- Zapalenie osierdzia
- Zapalenie mięśnia sercowego
- Komorowe zaburzenia rytmu
- Nadkomorowe zaburzenia rytmu, a zwłaszcza migotanie przedsionków
- Zaburzenia przewodnictwa
- Zmiany skorygowanego odstępu QT, BNP, NT pro-BNP, troponiny T lub I
Kryteria włączenia do badania:
- Wyrażenie pisemnej i opatrzonej datą świadomej zgody na udział w badaniu
- Kobieta w wieku 18 lat i więcej
- Pacjentki z potwierdzonym histologicznie rakiem piersi i pełną oceną fenotypu nowotworu (ER, PR, HER2, Ki67)
- Zdolność do przyjmowania leków doustnych i gotowość do przestrzegania schematu leczenia
- Stopień zaawansowania nowotworu IA-IIIC lub stopień́ IV przy rozpoznaniu choroby skąpoprzerzutowej/oligometastatycznej
- Plan leczenia radykalnego zakładający leczenie operacyjne
- Plan wykorzystania leczenia systemowego (leczenie przedoperacyjne, pooperacyjne lub łącznie) z wykorzystaniem antracyklin i/lub leków anty- HER2
- Stan ogólny w skali ECOG 0-2
- LVEF ≥ 50% na podstawie badania echokariograficznego
- Rytm zatokowy
Kryteria wykluczające z udziału w badaniu:
- Brak wyrażenia zgody na udział w badaniu
- Wcześniejsza chemioterapia oparta o antracykliny i/lub radioterapia w obrębie klatki piersiowej (przed rozpoznaniem choroby nowotworowej będącej podstawą obecnego leczenia powyższymi lekami)
- Jawna klinicznie niewydolność́ serca (NYHA II-IV)
- Zawał serca w okresie < 3 miesięcy przed wizytą screeningową
- Objawowa hipotensja i/lub ciśnienie systemowe (podczas wizyty kwalifikacyjnej) z SBP < 90 mmHg
- Istotna wada zastawkowa, objawowa choroba wieńcowa (CCS>2), istotne zaburzenia przewodnictwa AV, objawowa dysfunkcja węzła zatokowego
- Spodziewany okres przeżycia < 12 miesięcy
- GFR<30 ml/min/1.73 m2 (wizyta kwalifikacyjna)
- K+>5.5mmol/L (wizyta kwalifikacyjna)
- Inne niewymienione przeciwskazania do ACE-I/ARB lub sakubitrylu/walsartanu
- Aktywna nieleczona choroba wątroby
- Ciąża –test ciążowy (na podstawie stężenia ß-hCG z surowicy) zostanie wykonany u wszystkich kobiet przed okresem menopauzy przed rozpoczęciem leczenia.
- Warunki/okoliczności mogące prowadzić do niestosowania się wykonywania zaleceń personelu medycznego (np. aktywne uzależnienie od leków/alkoholu, źle kontrolowana choroba psychiczna, brak miejsca zamieszkania)
Czas trwania projektu: 01.03.2022 r. – 29.02.2028 r.